U organizaciji Narodne biblioteke Pale dana 15.9.2023. godine u Kulturnom centru Pale održan je okrugli sto povodom obilježavanja Dana sjećanja na žrtve NATO bombardovanja u Srpskoj. Na okrugom stolu govorili su nekadašnji predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Dragan Kalinić, nekadašnji urednik SRNE Miroslav Jokić i ratni fotograf i snimatelj Miloš Govedarica.
Kalinić je rekao da nevine žrtve obavezuju da se nikada ne zaboravi kako se u to doba najmoćnija vojna mašinerija otvoreno stavila na stranu muslimana i Hrvata u ratu protiv Republike Srpske i učinila brojna nedjela.
On je naveo da treba zapamtiti imena NATO generala Lejtona Smita i Bernara Žanvijea koji su donijeli odluku da se izvrši taj sramni napad na civilne i vojne strukture i materijalne resurse Republike Srpske, da im se to nikada ne zaboravi, niti oprosti.
„Pogledajte kakva je to sila krenula na malu Republiku Srpsku, 5.000 vojnika iz 15 država, 400 letjelica, od toga više od 200 borbenih, prije svega, američkih aviona. Bačeno je više od 1.000 bombi od toga više od 700 navođenih. Istresli su 10.000 tona eksploziva“, podsjetio je Kalinić.
On je naveo da je od NATO bombi poginulo je 46, a više od 100 pripadnika Vojske Republike Srpske teško ranjeno, te da od smrti od NATO udara nisu bili pošteđeni ni civili, da su uništeni ili teško oštećeni mostovi, saobraćajnice, radio i TV predajnici, zdravstvene i obrazovne ustanove, privredni, vodoprivredni i elektroenergetski objekti.
Bivši urednik SRNE Miroslav Jokić istakao je da agresiju NATO-a na Republiku Srpsku ne treba posmatrati izdvojeno nego u kontekstu jednog procesa koji traje više od 30 godina od završetka Hladnog rata koji se sada primiče nekim svojim granicama širenje organizacije što više na istok.
„Da bismo bolje shvatili zašto je došlo do agresije NATO-a potrebno je da shvatimo ko nas je to napao. Dovoljno je samo da analiziramo naziv te organizacije pa da vidimo da je utemeljena na laži, a ako je nešto utemeljeno na laži svaki pokušaj istine naravno da im smeta. NATO je Sjevernoatlantska odbrambena organizacija, a može li se iko sjetiti ijedne njihove akcije da su branili neku zemlju?“, dodao je Jokić.
Miloš Govedarica je iznio svoje viđenje NATO bombardovanja jer je u to vrijeme radio kao fotograf i snimatelj, a obišao je i sve objekte koji su bombardovani, te da je na njega tada najveći utisak ostavila prekomjerna upotreba sile.
Direktor Narodne biblioteke Pale Bojan Čvoro istakao je da u saradnji sa gradom Istočno Sarajevo i opštinom Pale već treću godinu organizuju okrugli sto o temi NATO bombardovanja Republike Srpske, te da je ovaj zamišljen kao istorijski čas.
Operacija pod nazivom „Namjerna sila“ provedena je od 30. avgusta do 20. septembra 1995. godine i bila je vojna intervencija NATO pakta usmjerena protiv Republike Srpske. Povod za bombardovanje Srpske bio je granatiranje sarajevske pijace Markale, za šta je bila optužena srpska strana, što nikada i nije dokazano. Napad NATO-a izvršen je bez odobrenja Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija.
Snage NATO-a bacile su na Republiku Srpsku 1.026 bombi, među kojima 13 krstarećih raketa tipa „tomahavk“, dok je ukupna težina bačenog eksploziva iznosila oko 10.000 tona. Prilikom vazdušnih napada na Republiku Srpsku, NATO je koristio municiju punjenu osiromašenim uranijumom, a posljedice su dalekosežne i, nažalost, osjećaju se i danas.